Versoepelen kon alleen onder voorbehoud, 'maar mensen horen wat ze willen horen'

Het aantal coronabesmettingen blijft toenemen en daarom worden de maatregelen voorlopig waarschijnlijk niet versoepeld, lekte gisteren uit na Cathuisoverleg tussen demissionair premier Rutte en andere betrokken ministers. Twee weken geleden zetten Rutte en minister De Jonge de deur nog op een kier voor versoepelingen: vanaf 31 maart zouden de terrassen misschien weer open kunnen en studenten in het hoger onderwijs een dag per week naar college. En het kabinet wilde kijken naar meer mogelijkheden voor winkels.

Let wel: dit alles was onder voorbehoud.

Meerdere malen benadrukte De Jonge dat zulke versoepelingen alleen mogelijk zouden zijn bij een gunstige ontwikkeling van de coronacijfers en ziekenhuisbezetting. "En als het ons lukt om die Britse variant niet exponentieel om zich heen te laten grijpen."

Moeite met nuances

Nu het aantal positieve coronatests blijft stijgen, lijkt de kans op versoepelingen dus klein. Maar het is ook begrijpelijk dat veel mensen en organisaties teleurgesteld reageren op dat nieuws, zegt gedragswetenschapper Reint Jan Renes, die vorig jaar betrokken was bij de zogeheten Corona Gedragsunit van het RIVM. "We willen met z'n allen heel graag weer open. Als je dan in een persconferentie precies de dingen hoort waar je zo op hoopt, dan blijft dat hangen. Er zaten wel voorbehouden in, maar we vinden het toch lastig om die nuances ook mee te nemen."

Renes spreekt van selectieve aandacht, waarbij mensen vooral gefocust zijn op dingen die ze graag willen horen. "Als je suggereert dat iets misschien weer kan, denken veel mensen: dat gaat gebeuren. Nu wordt hun dat weer afgenomen, dat voelt als een verlies. Terwijl ze natuurlijk eigenlijk nog niks hadden. Maar zo'n toespraak kan dat gevoel echt opwekken."

Geen terrassen

Inderdaad leidt het uitblijven van versoepelingen tot teleurgestelde reacties. In het Brabants Dagblad zeggen horecaondernemers dat ze blij zijn gemaakt met een dode mus. Een "zoethoudertje", noemt een café-eigenaar de voorgestelde versoepelingen tegen RTV Oost. "Eigenlijk had ik liever gehad dat ze niks gezegd hadden."

Ook hun brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland noemt het teleurstellend dat de terrassen met Pasen niet open mogen. Die mogelijkheid hadden ze naar eigen zeggen "altijd in het achterhoofd gehouden".

profielfoto

lammert popma

@LammertPopma

@koosdirkse @NOS Ik begin echt alles moed te verliezen op dit moment. Nog 2 maanden dicht? Dan Is voor de horeca het seizoen eigenlijk al weer bijna voorbij (Pasen en Pinksteren). Kunnen we feitelijk al 2 jaar wegschrijven als verloren jaren. Dit kan echt niet meer!!

een dag geleden

Volgens gedragswetenschapper Renes kan het al enorm helpen als mensen worden betrokken bij een bepaalde afweging. "Mensen snappen heus wel dat een uitkomst niet altijd is wat zij willen, als ze maar weten hoe die uitkomst tot stand is gekomen. Dus neem ze bijvoorbeeld mee in de cijfers en de dilemma's die daaruit voortkomen, om duidelijk te maken waarom je wel of niet versoepelt."

Begrip en teleurstelling

Overigens is er ook begrip voor het uitblijven van versoepelingen. Tegen Omroep Brabant zegt een horecaondernemer bijvoorbeeld weliswaar teleurgesteld te zijn, maar het voornemen van het kabinet ook te snappen. "Tijdens de vorige persconferentie is perspectief geboden: afhankelijk van de coronacijfers mogen de terrassen open. Dat lijkt nu dus niet door te gaan en dat is vervelend. Aan de andere kant zou het vreemd zijn als we als horeca, kijkend naar de oplopende coronacijfers, zeggen: het is tijd om te versoepelen."

Ook Pieter Duisenberg, voorzitter van de Vereniging van Universiteiten (VSNU), voelde de bui wel hangen. "Je ziet de besmettingscijfers toenemen", legde hij vanmorgen uit in het NOS Radio 1 Journaal. "Maar we zijn ook teleurgesteld, want bij de vorige persconferentie was toch de hoop gewekt dat we open zouden kunnen als het allemaal mee zou vallen. Dat willen we ook heel graag, voor studenten en medewerkers."

Duisenberg noemt het voornemen van het kabinet wel consistent. "Ze hebben de vorige keer gezegd: versoepelen kan alleen als het meevalt. Maar vanuit mijn onderwijsperspectief zeg ik ook: het kan toch veilig?" Volgens de VSNU-voorzitter heeft het hoger onderwijs tot 15 december, toen studenten nog één dag per week fysiek les kregen, laten zien dat dat heel gecontroleerd kan. "Er waren toen geen besmettingshaarden op universiteiten."