"Voor deze groep kunnen we niet iets specifieks doen", zei hij na afloop van de briefing tegen de NOS. "Deze mensen bouwen ondanks vaccinatie onvoldoende afweer op om te zorgen dat je helemaal niet ziek wordt of naar het ziekenhuis moet als je besmet raakt met het virus".
Gisteren bleek al dat het om honderdduizenden mensen gaat, nu is het aantal dus specifieker. Het betekent voor een klein deel van deze groep dat ze - zelfs na vaccinatie - alsnog naar het ziekenhuis moeten als ze geïnfecteerd raken met het coronavirus. Ze worden aangeduid als zogenoemde "non-responders", ze reageren niet goed op de vaccinatie.
Volgens Van Dissel is vooraf niet vast te stellen wie er een non-responder is. "Uiteindelijk is het daarom van het allerhoogste belang dat de vaccinatiegraad zo hoog mogelijk is in Nederland. Dat geeft voor iedereen de meeste rust", zegt hij.
Mensen die mogelijk niet goed reageren op de vaccins zijn patiënten die afweeronderdrukkende medicijnen slikken, transplantatiepatiënten, (bloed)kankerpatiënten en mensen met aangeboren aandoeningen van het immuunsysteem. Ook mensen met hiv en mensen met het syndroom van Down lopen daar risico op.
'Iedereen raakt vroeg of laat besmet'
In de briefing zei Van Dissel verder dat iedereen in Nederland die zich niet laat vaccineren vroeg of laat besmet raakt. "We schatten in dat het coronavirus blijft circuleren. Als gevolg daarvan verwacht je dat iedereen die niet gevaccineerd is, vroeg of laat het virus zal krijgen en ziek kan worden".
Dat kan volgens RIVM-berekeningen leiden tot 16.000 tot 22.000 ziekenhuisopnames en 2200 tot 3400 IC-opnames in de komende tijd. Van Dissel kan niet zeggen over welke periode dit gaat. "Het kan binnen een maand of over een periode van twee jaar, de berekening daarover is nu nog te complex"
Honderdduizenden met afweerproblemen niet beschermd na vaccinatie
Rinke van den Brink
Redacteur gezondheidszorg
Ga naar het Twitter account van Rinke van den BrinkStuur een email naar Rinke van den Brink
Honderdduizenden mensen in Nederland bij wie het afweersysteem niet goed werkt, hebben niet of nauwelijks baat bij de vaccinaties tegen SARS-CoV-2. Een deel van die grote groep maakt geen antistoffen en afweercellen aan. De rest produceert daarvan te weinig. Andere vaccinaties geven bij deze patiënten vergelijkbare problemen.
Bij sommige patiënten werken de vaccinaties beter dan gedacht. Dat geldt bijvoorbeeld voor dialysepatiënten en voor patiënten met bepaalde aangeboren stoornissen van het immuunsysteem. Zij maken ongeveer even veel antistoffen aan als gezonde mensen.
Mensen die niet goed reageren op de vaccins zijn patiënten die afweeronderdrukkende medicijnen slikken, transplantatiepatiënten, (bloed)kankerpatiënten en mensen met aangeboren aandoeningen van het immuunsysteem. Ook mensen met HIV en mensen met het syndroom van Down lopen daar risico op.
Afweeronderdrukkende medicijnen worden bijvoorbeeld geslikt door patiënten met een auto-immuunziekte zoals reumatische aandoeningen. De mate waarin het effect van vaccinaties afneemt door de afweerremmers hangt af van de dosering, van het eventuele gebruik van combinaties van middelen en van de ernst van de aandoening. In totaal hebben volgens de Stichting Farmaceutische Kerngetallen 820.000 Nederlanders in 2020 een afweerremmer geslikt. In het eerste half jaar van 2021 deden 520.000 mensen dat.
Sinds begin dit jaar lopen in Nederland acht studies naar verschillende subgroepen patiënten die kampen met verminderde afweer. ZonMw, de belangrijkste financier van medisch-wetenschappelijk onderzoek, heeft 15,5 miljoen uitgetrokken voor de onderzoeken.
In een webinar dat ZonMw vandaag organiseerde werden de eerste resultaten van vier studies bekendgemaakt. Die zijn nog niet gepubliceerd of beoordeeld door vakgenoten.
Samenwerking
De studies worden in nauwe samenwerking tussen de Nederlandse UMC's uitgevoerd. Het RIVM en ZonMw hebben ervoor gezorgd dat de studies een gestandaardiseerde methode gebruiken om de immuunrespons van de deelnemers te meten, zodat de resultaten onderling vergelijkbaar zijn.
Ernstige nierpatiënten hebben een drie tot vijf keer hogere kans om te overlijden aan covid-19 dan gemiddeld. De studie over de vaccinatie van nierpatiënten leverde relatief gunstige uitkomsten op voor patiënten met nierfalen en dialysepatiënten. Ruim 80 procent van die patiënten maken na volledige vaccinatie voldoende antistoffen aan.
Van de mensen die een niertransplantatie hebben ondergaan reageerde twee derde niet of onvoldoende op vaccinatie. Zij bouwen geen of niet genoeg bescherming op.
Overlevenden
Bij patiënten die een longtransplantatie hebben ondergaan is het beeld gecompliceerder. Als die covid-19 oplopen worden hun getransplanteerde longen aangetast.
Patiënten die een longtransplantatie hebben ondergaan en covid-19 hebben overleefd, bouwen een goede afweer tegen het virus op na vaccinatie. Één vaccin volstaat dan als booster voor de natuurlijke afweer. Ook patiënten op de wachtlijst voor een longtransplantatie hebben baat bij vaccinatie.
Heel anders ligt dat voor getransplanteerde patiënten die nog geen covid-19 hebben gehad. Van de ruim honderd patiënten die deelnamen aan de studie maakte maar 13 procent voldoende afweerstoffen aan.
Bloedkanker
Jaarlijks zijn er ongeveer tienduizend diagnoses met een vorm van bloedkanker of lymfeklierkanker in Nederland. Al die patiënten hebben uiteenlopende stoornissen van afweersysteem. Voor het onderzoek werd 850 patiënten geselecteerd met 17 verschillende vormen van bloed- of lymfeklierkanker en allen kans op ernstig beloop van covid-19.
Bij alle patiënten is de werking van het afweersysteem verstoord. Dat kan komen doordat ze chemotherapie ondergaan, immuuntherapie of celtherapie of doordat hun tumor de werking van het afweersysteem verlamt. Verder zijn er patiënten bij die afweeronderdrukkende medicatie krijgen of van wie het immuunsysteem herstellende is na een stamceltransplantatie.
Volgens de richtlijnen zouden patiënten uit deze groep geen vaccinatie moeten krijgen tijdens de behandeling voor hun hematologische aandoening. Tijdens het onderzoek zijn de patiënten wel gevaccineerd. Een deel reageerde daar boven verwachting goed op en maakte voldoende afweerstoffen aan, een ander deel niet.
Variatie
Een vergelijkbaar verschil in reacties op vaccinatie treedt op bij patiënten met aangeboren aandoeningen van het afweersysteem. Waar sommigen totaal geen antistoffen aanmaken, doen andere dat wel en ook in voldoende mate.
De patiënten met de ernstigste vormen van immunodeficiëntie - het ontbreken van bepaalde voor de afweer cruciale stofjes - hadden geen baat bij vaccinatie.
Een derde of mogelijk zelfs een vierde prik zou de bescherming voor een deel van de mensen met problemen met hun afweer kunnen verbeteren. Daar wordt verder onderzoek naar gedaan. Voor een andere groep patiënten zullen ook derde of zelfs vierde prikken geen bescherming opwekken, verwachten de onderzoekers.
Wat zit er eigenlijk in een vaccin? NOS op 3 zocht het uit:
Toegangstesten over tijdje niet meer gratis, maar 'geen voorstander vaccinatieplicht'
Ongevaccineerden kunnen op termijn niet langer gratis een coronatest afnemen om toegang te krijgen tot bijvoorbeeld evenementen. Dat heeft het demissionaire kabinet gezegd in de coronapersconferentie. Het is nog niet bekend vanaf wanneer er betaald moet worden voor toegangstests.
Daarnaast worden horecaondernemers en organisatoren van evenementen, festivals en sportwedstrijden vanaf 20 september verplicht om een geldig coronatoegangsbewijs te vragen bij bijeenkomsten vanaf 75 personen. Deze eis geldt zowel binnen als buiten en zou volgens de huidige plannen duren tot 1 november.
Een test voor iemand die niet is gevaccineerd, om bijvoorbeeld een avond naar de kroeg te gaan, zal dus uit eigen zak betaald moeten worden. "Waar we vanaf willen, is van die gratis tests. Er komt een moment dat we daarmee stoppen. Dus dat maakt het minder aantrekkelijk om niet gevaccineerd te zijn", zei premier Rutte in antwoord op vragen van journalisten.
Geen vaccinatieplicht
Toch is er geen sprake van een verkapte vaccinatieplicht, zegt het kabinet. "Wij zijn nadrukkelijk geen voorstander van een vaccinatieplicht", stelde demissionair coronaminister De Jonge. Maar helemaal vrijblijvend is weigering volgens hem ook niet. "Mag je verwachten dat mensen zelf bijdragen aan kosten voor toegangstesten, als iedereen de kans heeft gehad om zich te laten vaccineren? Het kabinet vindt van wel."
Volgens de bewindspersonen komt dit soort "nieuwe discussies" nu aan de orde, omdat het punt bijna is bereikt dat iedereen in Nederland gevaccineerd kán zijn. "Je laten vaccineren is de verstandige keuze, maar het blijft wel ieders eigen keuze. Een vrije keuze betekent nog niet een vrijblijvende keuze. Vrijheid komt nooit zonder verantwoordelijkheid voor jezelf en voor de mensen om je heen."
'Je hebt je kans gehad'
"Je kunt niet de mensen die de kans pakten toen ze hem kregen, laten wachten op de mensen die de kans niet pakten toen ze hem kregen", zei De Jonge. "Er zit een grens aan in hoeverre de vrijheid van de één, de vrijheid van de ander kan beperken."
Demissionair minister De Jonge legde uit hoe vaccinatiemogelijkheden de keuze voor snelle versoepelingen in het onderwijs hebben beïnvloed:
Je hebt je kans gehad'
Ondanks de hoge vaccinatiegraad zijn er in Nederland nog zo'n 1,8 miljoen mensen die geen immuniteit tegen het coronavirus hebben opgebouwd. Van die groep zouden er nog duizenden in het ziekenhuis kunnen belanden, zei De Jonge. Het demissionaire kabinet zegt "alles op alles te zetten" om deze vaccinatiegraad verder omhoog te krijgen.
Sinds vrijdagavond is daarom de website Prikken zonder afspraak gelanceerd. Hierop kan iedereen die nog niet gevaccineerd is zien waar je zonder afspraak geprikt kunt worden.
Hugo de Jonge @hugodejonge
Even binnenlopen voor je 1e prik, zonder afspraak. Op verschillende plekken kan het! Zo wordt het nog makkelijker om je vaccinatie te halen. Belangrijk voor een zo hoog mogelijke vaccinatiegraad. Check waar ze #prikkenzonderafspraak via 👉 https://t.co/0xk39O6s59
5 dagen g
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten