Nederlanders in Israël: 'Dit is niet normaal, zo is het heel lang niet geweest'Lennart Bloemhof

Protest op de Dam over trage afhandeling toeslagenaffaire

Het kabinet beloofde in december dat gedupeerden die zich voor 15 februari meldden 30.000 euro op hun bankrekening zouden krijgen na een lichte toets. Van de 25.600 melders kreeg minder dan de helft uiteindelijk de compensatie. De rest van de ouders moet nog wachten op een volledige beoordeling. Na 15 februari zijn er nog eens ruim 10.000 aanmeldingen bijgekomen, ook die moeten nog worden beoordeeld.

'Eigen geld terug'

Brown heeft de compensatie inmiddels ontvangen, maar daarmee is de kous niet af voor haar: "Na 14 weken heb ik mijn dossier nog steeds niet ontvangen. De verrekeningen krijg ik niet terug. Ik krijg waar zij vinden dat ik recht op heb, zonder inhoudelijk dossier. De waarheid is nog steeds niet boven tafel."

Gedupeerde Eefke Postma deelt die ervaring. "Ze spelen schone schijn, maar het is eigenlijk te triest voor woorden", zei ze in het NOS Radio 1 Journaal over de afhandeling. "De bewijslast ligt nog steeds bij ons."

“

Ze noemen het compensatie, maar het is ons eigen geld.

Christie, gedupeerde toeslagenaffaire

"In december ben ik gecompenseerd", vertelde Christie, die ook naar de Dam was gekomen. "Maar ik heb veel meer schade geleden dan wat we terug hebben gekregen. Ze noemen het compensatie, maar het is ons eigen geld."

Stroef

Op de oproep voor de demonstratie stond "Ongekend onrecht, gerechtigheid nu". De organisatie eist dat de Belastingdienst geen rol meer speelt bij de schadeloosstelling, dat alle slachtoffers voor het eind van het jaar hun compensatie hebben gehad en dat de emotionele schade die de affaire bij kinderen en ouders heeft aangericht, wordt erkend en hersteld.

NOS/ANNA PRUIS

"Anderhalf jaar hebben we met gedupeerde ouders in Den Haag gestaan. Dit protest is anders", zei Brown. "We laten onze noodkreet horen en we laten zien dat de Belastingdienst nog steeds fouten maakt, dat het probleem nog steeds niet is opgelost. Dat ze ons nog steeds beliegen, dingen achterhouden, ons niet helpen en hun eigen hachje redden. We worden niet 100 procent gehoord. Daar zijn we klaar mee."

"Het is elke keer heel moeizaam en het verloopt gewoon heel stroef", aldus Postma. "Gelukkig heb ik een advocaat die me bijstaat. Dat dat nodig is, is te triest voor woorden. Maar de strijd gaat gewoon door."

Jeugdzorg

Onder de deelnemers waren ook mensen die zich het slachtoffer voelen van ander overheidsbeleid waar veel mis zou gaan, zoals in de jeugdzorg.

Er kwamen ook Tweede Kamerleden naar de Dam: Renske Leijten (SP), Farid Azarkan (Denk) en Sylvana Simons (BIJ1). Het protest werd afgesloten met een korte tocht door het centruVoor vijfde nacht op rij beschietingen Israël en Hamas

Het gezin moest bij elk luchtalarm binnen tien seconden zijn toevlucht zoeken in de 'safe room'. Dat is de slaapkamer van Van Bovens dochter, met extra dikke muren en ijzeren luiken voor de ramen. In de praktijk sliep het hele gezin daardoor in die kamer. Van Boven: "Al die geluiden gaan door merg en been. Het alert-standje staat 24 uur aan."

Het gezin is naar het uiterste noorden van Israël gegaan, buiten de gevarenzone. Afgelopen nacht heeft ze voor het eerst "oké" geslapen. "We zijn niet vertrokken omdat we bang waren, maar gewoon omdat het geen leven meer was."

Maar ook daar kreeg Van Boven te maken met de toegenomen spanningen. Toen ze iets wilde eten in de stad Tiberias "riep iemand ineens 'chaos, chaos', omdat ze met elkaar op de vuist gingen. Dit is niet normaal en zo is het heel lang niet geweest."

In juli vorig jaar emigreerde het gezin van Rotterdam naar de kibboets bij de Gazastrook. Ze hebben er nog geen seconde spijt van gehad. "We missen de kibboets enorm. Dus als het weer kan, gaan we terug. Ook al moeten we dan waarschijnlijk af en toe in die veilige kamer zitten."

'Leven gaat gewoon door'

Willem Luyckx is net op het strand van Tel Aviv neergestreken na een rondje hardlopen. "Natuurlijk wordt er gefocust op de ellende", zegt hij door de telefoon. "Maar mensen vergeten weleens dat het leven hier ook gewoon doorgaat."

Luyckx woont dertig jaar in Israël, waar hij naartoe verhuisde voor zijn Israëlische vrouw. Aan de raketten is hij wel gewend, in de wetenschap dat verreweg de meeste projectielen die richting Tel Aviv vliegen, worden neergehaald door het hypermoderne Israëlische raketafweersysteem. Toch is er een constante dreiging, ook op het strand, waar een paar uur na zijn komst het luchtalarm afgaat en mensen op de vlucht slaan.

Massaal gaan mensen richting huis. Onderweg schuilen sommigen, al filmend, nog achter hun auto:Luchtalarm Tel Aviv om raketten, mensen vluchten strand af

Luyckx woont in de wijk Jaffa, waar zo'n 30 procent van de inwoners Arabisch is. Het is er op straat een stuk rustiger dan normaal.

"Je hebt hier bijvoorbeeld de vlooienmarkt, echt een trekpleister van de wijk, vol barretjes en restaurants. Vooral in het weekend. Maar die is nu helemaal stil. Dat is wel een gekke situatie."

Iedereen is bang voor onlusten, denkt Luyckx. Met name op plekken waar Joden en Arabieren samenleven, zoals bijvoorbeeld in Jaffa. Maar ook in steden als Lod, Haifa en Acre, waar de twee bevolkingsgroepen eerder deze week botsten.

Afgelopen week verschenen er beelden van een incident in Bat Yam, een buitenwijk van Tel Aviv. Daarop is te zien hoe een Palestijnse chauffeur uit zijn auto wordt gesleurd en wordt mishandeld door een groep mannen. Volgens het internationale persbureau AP waren het Joodse nationalisten.

Ook in Luyckx' wijk Jaffa was het daarna onrustig. Een vriend van hem zag vanaf zijn balkon hoe Arabische jongeren brandjes stichtten en de politie sluit nog elke avond straten af.

'Onderlinge spanning riskanter dan Hamasraketten'

Het zijn die geweldsuitbarstingen die NOS-correspondent Ankie Rechess zorgen baren. Relschoppers vallen bewust gebouwen aan die symbool staan voor de zogenoemde coëxistentie. Zo werd gisteren het theater van Acre in brand gestoken, dat al jaren wordt gerund door Arabieren en Joden.

Rechess woont nu ruim 25 jaar in Israël. Nooit eerder zag ze zo'n heftige uitbarsting van onderling geweld in Israëlische steden. "Gisteren barstte een professor uit Jaffa op televisie in tranen uit. Hij vroeg zich af hoe het zo ver kon komen."

Ze legt uit dat de relschoppers voornamelijk extremistische jongeren zijn aan beide kanten van het spectrum. "Dat zijn relatief kleine groepen die opereren als een soort knokploegen. Zij voeren het op. Maar het is ook een onderbuikgevoel dat de Arabische sector is verwaarloosd in Israël, wat er nu in alle hevigheid uitkomt.

"Arabieren, die zo'n 20 procent van de bevolking van Israël vormen, maken bijvoorbeeld geen deel uit van de regering en worden niet opgeroepen voor het leger, wat hier het grootste goed is, inclusief allerlei privileges", zegt Rechess.

Aan de andere kant wint in Israël het gedachtengoed van de anti-Arabische radicale rabbijn Meir Kahane aan populariteit, met name onder een handjevol extremistische jongeren. Dat leidt tot polarisering, zegt Rechess. "Daarom is dit ook echt een wake-upcall. Het is een probleem dat in potentie gevaarlijker is voor Israël dan die raketten vanuit Gaza."

Rechess benadrukt dat de afgelopen dagen steeds meer Arabieren en Joden gezamenlijk de straat opgingen als een tegenprotest. "Die mensen laten daarmee zien dat ze niet van hun stuk zijn te krijgen door al dat geweld. Ik ben blij dat de normale stem door lijkt te komen."

Willem Luyckx organiseert zondagochtend een loop van tien kilometer met Joodse en Arabische deelnemers van Tel Aviv naar Jaffa. Hij hoopt dat de spanningen snel zullen afnemen.

Angstaanjagend

Christel Bakker woont voor haar studie nu ruim anderhalf jaar in Tel Aviv. Een keer eerder, in 2019, hoorde ze het luchtalarm in de stad, toen ze er net woonde.

Nu hoort ze het alarm al bijna een week dagelijks. Toch schrikt ze nog elke keer. "Mensen gillen, moeders pakken kinderen op en beginnen te rennen. Je hebt een minuut om naar de bomkelder te rennen."

"Het is allemaal best aanjagend. Er is een raket ingeslagen bij het huis van vrienden. Er zijn doden gevallen en een vriendin van mij die werkt in het ziekenhuis is de hele dag bezig met het behandelen van gewonden."